Westfriese Omringdijk

De Schagerpaal vormt via via een herinnering aan de eerste grote landaanwinning in Noord-Holland, ruim 550 jaar geleden.

In de Middeleeuwen brak de dijk bij stormvloed dikwijls door. Zo ontstonden soms meters diepe kolkgaten (wielen), zoals het Keinsmerwiel.

Bij Kolhorn werd het teveel aan water van het voormalige waterschap Schagerkogge via een sluis gespuid.

Kolhorn lag tot 1844 aan zee. Het was een echt vissersdorp met visserswoningen en een kleine haven aan de Omringdijk.

Tussen 1654 en 1911 stonden hier vijf strijkmolens. Deze 'streken' overtollig boezemwater naar de hoger gelegen bovenkolk.

Deze sluis uit 1883 diende tot uitwatering van de Raaksmaatsboezem. Deze bestond uit een aantal meren, waaronder de Heerhugowaard.

In 2008 is de oude polder de Kolk van Dussen ingericht als waterberging. Deze heeft een capaciteit van 60.000 kubieke meter.

Voor het droogleggen van de Wieringermeer bouwde men twee gemalen: gemaal Lely bij Medemblik en gemaal Leemans bij Den Oever.

Om West-Friesland in bedwang te houden, liet Floris V vijf kastelen bouwen. Kasteel Radboud is het enige dat bewaard is gebleven.

Gemaal Vier Noorder Koggen bij Medemblik hield tussen 1869 en 1977 de polders van het gelijknamige waterschap droog.

Dit standbeeld gedenkt de inspanningen van vele generaties dijkwerkers die met schop en kruiwagen de dijk gemaakt en behouden hebben.

Voorafgaand aan de bedijking van de Wieringermeerpolder werd in 1926-1927 bij Andijk de Proefpolder aangelegd.

De Wierdijk is in 1567 aangelegd. Deze karakteristieke zeemuur was toentertijd het enige obstakel voor de woeste Zuiderzee.

De polder Het Grootslag strekt zich uit van Andijk in het noorden tot Broekerhaven in het zuiden. Het was tot in de vorige eeuw een waterrijk gebied.

Tussen Hoorn en Enkhuizen heet de Omringdijk Zuiderdijk. Hij is in de loop der eeuwen een aantal keer landinwaarts verplaatst.

Van de dertien poldermolens langs de Zuiderdijk is er nog maar één over: de Grote Molen van de oude polder Schellinkhout.

In dijkmagazijnen lag materiaal en gereedschap om een dijkdoorbraak te voorkomen of een gat te dichten, zoals kruiwagens, scheppen en zandzakken.

In 1675 sloeg de waterwolf hier genadeloos toe. Ook nu zijn de littekens van de dijkdoorbraak nog duidelijk herkenbaar.

Dankzij de komst van boezemgemaal C. Mantel is HHNK voor de uitwatering op het Markermeer niet meer afhankelijk van sluizen.

Deze banpaal tussen Avenhorn en Ursem geeft de oude grens aan van het rechtsgebied van de stad Hoorn.

De molens langs de Noordschermerdijk zijn destijds gebouwd voor de drooglegging van de Heerhugowaard.

De Huigendijk loopt van Alkmaar naar Rustenburg. Hij lag vierhonderd jaar geleden tussen twee meren: de Heerhugowaard en het Schermeer.

Op de plek van de Zeswielenbrug bevond zich vroeger een schutsluis. Deze is in de jaren dertig van de vorige eeuw verwijderd.

De Rekere liep van het Schermeer naar de Zijpe, toen nog een een langgerekt stroomgat. Omstreeks 1200 bouwde men een dam in de Rekere.

Kasteel Nuwendoorn was een dwangburcht van Floris V om de West-Friezen onder de duim te krijgen. Het werd na zijn dood vernield.