Huigendijk
De Huigendijk loopt van Alkmaar naar Rustenburg. Hij heet tegenwoordig Slingerdijk en Noordschermerdijk. Het is moeilijk voor te stellen, maar de oude dijk lag vierhonderd jaar geleden tussen twee meren: de Heerhugowaard en het Schermeer.
In 1248 was de Omringdijk in het hoge noorden vlakbij Schagen doorgebroken. Van noord tot zuid ontstond een merengebied, dat tot de Huigendijk kwam. Die was destijds laag en kwetsbaar. Ten zuiden had zich het Schermeer al gevormd. De dijk (zwarte lijn op de kaart) werd toen nog aan weerskanten door brede stroken buitendijks land beschermd (groen), maar die werden na verloop van tijd door de golven afgekalfd of weggeslagen.
Meren als de Beemster en het Schermeer waren tussen 1000 en 1200 uit veenrivieren ontstaan. Doordat boeren sloten groeven om de veenbodem te ontwateren, zakte het land met een centimeter per jaar. De rivieren kregen steeds meer water aangevoerd. Door inbraken van de Zuiderzee liepen ze uiteindelijk massaal over. Grote stukken land kwamen zo meters onder water te staan.
Vanaf de molen van Oterleek is de Huigendijk over een afstand van anderhalve kilometer slechts te voet begaanbaar. Vierhonderd jaar geleden was aan weerszijden niets dan water te zien. Stel je links het Schermeer voor (rode pijl), rechts het meer de Heerhugowaard (blauwe pijl). Van het buitendijkse land was tegen 1600 vrijwel niets overgebleven. Enkel de dijk voorkwam dat de meren samenvloeiden.
De Schermer en Heerhugowaard werden tussen 1629 en 1635 bedijkt en drooggemalen. Tussen beide werd een ringsloot gegraven (blauwe pijl). Die diende vanaf dat moment tot afvoer van het water, dat tot die tijd via spuisluizen in de Huigendijk in de meren werd geloosd. De Huigendijk werd in de ringdijk van de Schermer (rode pijl) opgenomen. Het scheelde flink in de kosten dat dit stuk van de Omringdijk klaarstond om de nieuwe polder tegen het water uit de ringsloot te beschermen.
Aan de overkant zien we het voormalige stoomgemaal van de Heerhugowaard uit 1877. Aanleiding voor de bouw was de natte winter van 1874. Er stond toen zo weinig wind, dat het de vele molens niet lukte het water weg te pompen. De Heerhugowaard kreeg met wateroverlast te maken. De boerenbevolking wees met de vinger naar het polderbestuur: dit nooit weer, tijd voor stoom! Er kwam een gemaal, maar niet alle molens werden gesloopt. Pas na technische vernieuwingen aan het gemaal in de jaren 1899-1907 deed men afstand van de nog overige molens.
Het gemaal deed dienst van 1877 tot 1994, eerst op stoom, dan diesel en later elektriciteit. De hier afgebeelde dieselmotoren werden tijdens de oorlog door elektromotoren vervangen vanwege de strenge rantsoenering van gasolie. In 1994 nam een nieuw, automatisch bediend gemaal het werk over. Het staat naast het oude gebouw, waarin tegenwoordig het Poldermuseum met cafetaria is gevestigd.