Burghorn
Op 11 januari 2018 onthulde burgemeester Marjan van Kampen van de gemeente Schagen (rechts op de foto) een infobordje bij deze oude dijkpaal, de zogenaamde Schagerpaal. Dat bordje was een initiatief van streekhistoricus Karel Numan (links). De Schagerpaal vormt via via een herinnering aan de eerste grote landaanwinning in Noord-Holland, ruim 550 jaar geleden.
Aan het begin van de 13e eeuw zag het landschap op deze plek er totaal anders uit (rode stip op de kaart). De nederzettingen Valkkoog en Sint Maarten lagen toen nog aan een groot gebied van slikken en schorren, de Zijpe. Dat stond in wijd open verbinding met de Zuiderzee. Tijdens stormen in het jaar 1248 braken hier de dijken. Veel land spoelde weg. Om het grote gat in de Omringdijk te sluiten, werd een stuk landinwaarts een nieuwe dijk aangelegd (rode lijn). Die kreeg de naam Schager- of Vriezendam en heet tegenwoordig Valkkogerdijk.
De Schagerdam kwam tot stand op initiatief van de abdij van Egmond. Dit klooster bezat namelijk veel land in de omgeving van Schagen. Abt Lubbertus vaardigde in 1250 een oorkonde uit waarbij het werk werd geregeld. Dat is meteen de eerste keer dat een gedeelte van de Omringdijk in de oude geschriften wordt genoemd.
Door de aanleg van de Schagerdam (blauwe pijl op de kaart) ontstond een grote inham. De zee zette daar in de loop der eeuwen veel zand en slib af. In 1456 verkreeg Willem de Bastaard, de eerste heer van Schagen, permissie om dit hoog opgeslibde gebied in te polderen. Dat deed hij door een afsluitdijk aan te leggen. Zo ontstond de 300 hectare metende polder Burghorn, de eerste grote landaanwinning in onze regio. Ruim 500 jaar later heet de afsluitdijk van Willem de Bastaard nog steeds de Nieuwe Dijk. We staan er nu bovenop (rode stip).
De vraag was nog wel wie de Nieuwe Dijk moest onderhouden: alleen het lokale waterschap de Schager en Niedorper Koggen of ook het naar het zuiden gelegen waterschap het Geestmerambacht. Het liep uit op een proces. In 1469 bepaalde het Hof van Holland dat het Geestmerambacht één derde (= 1.333 meter) van de dijk moest onderhouden en de Schager en Niedorper Koggen twee derde (= 2.666 meter). Op de grens werd een paal geplaatst, de Schagerpaal (pijl op de kaart). De huidige paal dateert uit 1871 en is vervaardigd van blauwgrijze Belgische kalksteen of arduin.