Dijkmagazijn Scharwoude
De Westfriese Omringdijk is in zijn lange bestaan meermaals doorgebroken. Voor het geval dat was het handig het nodige materiaal en gereedschap direct bij de hand hebben. Daarom had een waterschap bij de dijk magazijnen staan. We staan hier bij het enige magazijn van het voormalige waterschap Drechterland dat nog op zijn plek staat. Het werd in 1923 gebouwd.
Het magazijn bij Scharwoude was het laatste dat Drechterland liet bouwen. De eerste vermelding van magazijnen dateert uit 1676. Zes stuks werden toen in bestaande gebouwen ingericht. Aanleiding was de tweevoudige dijkdoorbraak eind 1675 iets ten zuiden van Scharwoude, waardoor half West-Friesland onder water kwam te staan. Het was de laatste keer dat de Omringdijk brak.
Het aantal magazijnen werd geleidelijk uitgebreid. Belangrijk materiaal was hout. De zeezijde van de dijk was namelijk afgeschermd door metershoge zeewierpakketten. Die werden met balken en palen op hun plek gehouden. In ieder magazijn waren bijlen en zagen voorradig om het hout te bewerken. Daarnaast was er gereedschap om een doorbraak te voorkomen of een gat te dichten (kruiwagens, scheppen, zandzakken). Als de dijk dreigde af te schuiven, spande men zeilen over de zwakke plek. Met ankers, touwen en gewichten werden ze vastgezet.
De magazijnen lagen buiten de bebouwde kom en 's nachts was het pikkedonker. Met andere woorden: inbrekers wisten ze te vinden. En anders was er wel een dijkwerker die stiekem iets meenam. Hout kon immers iedereen gebruiken. Voor diefstal uit een magazijn of van hout en stenen van de dijk zelf kon de dijkgraaf, de hoogste toezichthouder van een waterschap, verbanning of zelfs de doodstraf eisen. Zo'n vaart liep het meestal niet, maar het waterschap had wel een galg bij de dijk. Die diende vooral als afschrikmiddel.
Na aanleg van de Afsluitdijk (1927-1932) was de kans op een dijkdoorbraak zeer sterk verkleind. De magazijnen waren niet meer nodig en werden verkocht of gesloopt. Slechts twee bleven staan: het magazijn te Scharwoude en een bij Andijk, dat sinds 1980 in het buitengedeelte van het Zuiderzeemuseum te bewonderen is. Het magazijn van Scharwoude is dus het enige dat nog op de originele plek staat. Rond 1970 was het kortstondig in gebruik als stalplaats van wegwerkmaterieel. Speciaal daarvoor werd de grote schuifdeur aangebracht.
Over wegwerken gesproken: het wegdek van de Omringdijk ligt er verzorgd bij, maar dat was vroeger wel anders. De dijk was eeuwenlang een onverhard pad van klei, te smal om van een linker- en rechterweghelft te kunnen spreken. Pas in de negentiende eeuw gingen waterschappen werkelijk aandacht aan de begaanbaarheid van de dijk besteden. Voor verharding van de weg werden toen puin en schelpen gebruikt. Fatsoenlijke bestrating kwam voor 1900 vrijwel nergens voor.