Weging van het waterbelang bij ruimtelijke plannen: uitgangspunten

Bent u de initiatiefnemer van een ruimtelijk plan? Dan krijgt u te maken met het schrijven van een waterparagraaf waarin de weging van het waterbelang centraal staat. Wij beoordelen deze 'weging van het waterbelang' op een aantal onderwerpen:

Water- en bodem sturend

Bij de locatiekeuze voor een nieuwe ruimtelijke ontwikkeling of functiewijziging is het water- en bodemsysteem sturend. Een hoge/droge plek is te prefereren boven een natte, lage locatie. Bouwen op een stevige bodem is beter dan bouwen op een slappe bodem. Aan de hand van advieskaarten van hoogheemraadschap en Provincie is hier inzicht in te verkrijgen. 

Hydrologisch Neutraal Ontwikkelen (HNO)

We hanteren het principe van hydrologisch neutraal ontwikkelen. Dit betekent dat de nieuwe watersituatie minimaal gelijk moet blijven aan de uitgangssituatie. De compensatieregels 'dempen = graven', 'verharden = compenseren' en 'maaiveldberging verminderen = compenseren' zijn daarbij leidend.

Voorkomen van vervuiling

De Kaderrichtlijn Water schrijft voor dat nieuwe ontwikkelingen geen achteruitgang mogen veroorzaken voor de waterkwaliteit en/of ecologie. Het voorkomen van vervuiling is dan ook een randvoorwaarde voor de weging van het waterbelang. We zoeken graag samen met u naar mogelijkheden om de waterkwaliteit te verbeteren.

Vuil water en hemelwater scheiden

Vuil (afval)water hoort thuis in het riool. Schoon hemelwater voert bij voorkeur af naar de bodem (infiltreren) of voert af naar een watergang. In bestaand bebouwd gebied accepteren we een compromis wanneer er alleen een gemengd rioolstelsel aanwezig is: het gescheiden aanbieden van waterstromen aan het reeds aanwezige gemengde rioolstelsel. We gaan niet akkoord met de aanleg van nieuwe gemengde rioolstelsels.

Hergebruik > infiltratie > buffering > afvoer

Bij de afvoer van schoon hemelwater hanteert u de stappen hergebruik > infiltratie > buffering > afvoer. Hergebruik van regenwater is vooral interessant bij grootschalige voorzieningen als scholen en kantoorgebouwen. Het verzamelde regenwater kan gebruikt worden voor het spoelen van de toiletten, voor de tuin of voor wasmachines.

Als hergebruik niet mogelijk is, dan volgt bij voorkeur infiltratie in de bodem. Dit kan bijvoorbeeld via de natuurlijke weg bij een zandige ondergrond en een voldoende lage grondwaterstand, via kiezels of een infiltratiesysteem. Als dit geen optie is, kan regenwater gebufferd worden in een waterberging, om wateroverlast tijdens zware regenval te vermijden (vertraagd afvoeren). Een laatste mogelijkheid is het aanleggen van extra open water en afvoeren van regenwater naar een watergang.

Waterschapsbelangen

Bij ruimtelijke ontwikkelingen kunnen verschillende waterschapsbelangen spelen. Denk daarbij aan de aanwezigheid van:

  • waterkeringen en bijbehorende zoneringen;
  • waterlopen en waterstaatkundige werken;
  • (pers)leidingen t.b.v. de afvalwaterketen in beheer bij het hoogheemraadschap;
  • gemalen en maalvaardige windmolens;
  • wegen (nog binnen enkele gemeenten);
  • eigendommen van het hoogheemraadschap.

Voor een goede weging is het belangrijk dat u inzicht krijgt in de waterbelangen die spelen in en rond uw plangebied. Op www.hetwateradvies.nl (voorheen 'de Digitale Watertoets') kunt u daar op eenvoudige wijze inzicht in krijgen. 

Meervoudig ruimtegebruik

Gebruiksfuncties kunnen worden gecombineerd. Bijvoorbeeld: een wadi kan bovengronds ook worden ingericht en beheerd als speelterrein voor kinderen.

Water als kans

Water wordt soms gezien als probleem. Water kan echter ook een meerwaarde geven aan een ruimtelijke ontwikkeling. U kunt gebruik maken van de belevingswaarde van water. Veel mensen waarderen immers een mooie waterpartij met bijbehorend groen.