Gezien de huidige energie- en klimaatcrisis willen we in Noordwest-Europa de energievoorziening optimaliseren. Dat geldt zeker voor een energie-intensieve sector als de water- en afvalwaterinfrastructuur. Kansen zijn er genoeg. Er is veel onbenut potentieel voor de opwekking en het gebruik van hernieuwbare energie. Zuiveringsinstallaties, zuiveringsterreinen en riolen zijn in te zetten voor de winning van warmte en koude, elektriciteit (zon en wind) en groen gas. Via het project ResNRJwater worden de kansen benut en zelfvoorzienende energiefabrieken ontwikkeld die landelijke en stedelijke gemeenschappen van energie kunnen voorzien.

Wat gaat er gebeuren?

Het project ResNRJwater focust zich op het optimaliseren van energiestromen bij onze waterschapsassets zoals rioolwaterzuiveringen en gemalen en op het butten van energie in oppervlaktewater; ofwel aquathermie. ResNRJwater staat voor Resilient Energy Supply. 

Binnen dit energieproject werkt HHNK samen met overheden en andere partijen in België, Frankrijk, Duitsland, Ierland en Zwitserland aan kennisontwikkeling. Er zijn drie belangrijke inhoudelijke aspecten. 

Aquathermie

De verschillende ervaringen van partners op het gebied van aquathermie worden gebundeld op een kennisplatform en een kennisnetwerk wordt opgezet om het toepassen van aquathermie in veel verschillende situaties in beeld te brengen. 

Wet- en regelgeving

De universiteit van Galway gaat dit onder de loep nemen op het gebied van energie produceren en afstaan aan het net, en waar mogelijk stroomlijnen. 

Verduurzaming afvalwaterzuiveringen

HHNK verduurzaamt, evenals twee andere partners, een rioolwaterzuiveringsinstallatie en gaat daar zelfs meer energie produceren.  

Waar vindt het project plaats?

Plaats van handeling is de afvalwaterzuivering in Zaandam-Oost waar het biogas wordt omgezet in een groene variant van aardgas: groen gas. Voor de vergister en de gebouwen is een nieuwe warmtebron nodig. Warmte uit het effluent en hergebruik van warmte uit het uitgegiste slib zijn hiervoor potentiële kandidaten. Ook wordt gekeken naar de isolatie van gistingtanks (energiebesparing) en wordt een groengasinstallatie geplaatst. Vrijkomende CO2 zal een nuttige toepassing krijgen, zoals mogelijk in de glastuinbouw. Daarnaast werkt HHNK verder aan aquathermie in het beheergebied en het in kaart brengen van warmtepotentie. De opgedane kennis en ervaring worden gedeeld in het kennisplatform. 

Wanneer vindt het project plaats en hoelang gaat het duren?

Het project is officieel van start gegaan op 1 januari 2024 en duurt tot 31 december 2027. 

Met wie werken we samen?

De samenwerkingspartners van HHNK binnen ResNRJwater zijn: Lippeverband (LV),  Emschergenossenschaft (EG), BETREM, Territoire d’énergie Loire-Atlantique (TE44), Énergies Renouvelables Loire Atlantique (EnR44), Aquafin NV, Infrawatt en University of Galway.

Interreg

Het ResNRJwaterproject is gericht op van het verbeteren van hernieuwbare energieproductie door ongebruikt potentieel van afvalwater in stedelijk en landelijk gebied te benutten.

Interreg North West Europe Programme, van waaruit ResNRJwater wordt gesubsidieerd, bevordert internationale samenwerking om de leefomgeving toekomstbestendig te maken en het programma draagt bij aan betere kwaliteit van leven en welzijn van alle inwoners. Het programma richt zich op de leefomgeving, inwoners van Noordwest-Europa en op regionale ongelijkheid. 

Budget

De totale begroting van het project van HHNK is circa € 2.405.000, hiervan betreft 60% cofinanciering vanuit het Europese programma Interreg North West Europe Programme 2021-2027.

Startconferentie ResNRJwater

Op 11 en 12 juni was de eerste conferentie van het ResNRJwater project in het Duitse Essen. Dit project beoogt het aanwezige potentieel voor de opwekking en het gebruik van hernieuwbare energie via de afvalwaterinfrastructuur te benutten. 

De waterzuiveringsinstallatie, de zuiveringsterreinen zelf en ook riolen zijn in te zetten voor de winning van warmte en koude, elektriciteit (zon en wind) en groen gas. Dit moet leiden tot zelfvoorzienende energiefabrieken die ook landelijke en stedelijke gemeenschappen van energie kunnen voorzien.

Kennisuitwisseling

ResNRJwater loopt van 1 januari 2024 tot en met 31 december 2027. Negen partners uit zes Europese landen werken aan zeven proefprojecten en wisselen in de komende jaar de ontwikkelde kennis uit. Periodiek ontmoeten zij elkaar op conferenties. De eerste was in juni 2024. Centraal stond de vraag hoe water en de afvalwatersector kan bijdragen aan het vergroten van een duurzame energievoorziening in Noordwest Europa. In de tweedaagse kwamen tal van aansprekende voorbeelden aan bod zoals slimme energiesystemen en energieopslag, warmtemanagement en biogasproductie en de toepassing van zonne-energie op zuiveringen. 

Zaandam

Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is een van de negen partners in het project. Het proefproject van HHNK is de afvalwaterzuivering in Zaandam-Oost. Daar wordt biogas gewonnen uit vergist slib en omgezet in een groene variant van aardgas: groen gas. Voor de vergister en de gebouwen is een nieuwe warmtebron nodig. Warmte uit het gezuiverde afvalwater, ook wel aquathermie genoemd, en hergebruik van warmte uit het uitgegiste slib kunnen hiervoor dienen. Ook kijkt HHNK naar energiebesparing en onderzoekt daarom de mogelijkheden van isolatie van de gistingtanks.   

Zonnepanelen op de rwzi Everstekoog