IJ-dijken

Het oude IJ kronkelde door Noord-Holland van de Zuiderzee bij Amsterdam tot voorbij Beverwijk. Dit water is ook bekend onder de naam het Oer-IJ. Om het achterland te beschermen liepen er natuurlijk dijken: de Noorder IJ- en Zeedijken. Nog steeds liggen ze er: van Schellingwoude door Amsterdam-Noord via Zaandam naar Beverwijk. Als een lange lint door het landschap. Net een paar meter hoger en daardoor altijd goed voor extra uitzicht.

Het IJ stond lang in open verbinding met de Zuiderzee met alle gevaren van dien. Bij storm  kon de waterstand binnen enkele uren meters omhoog vliegen. Uitgerekend op Eerste Kerstdag 1717 brak het deel bij Assendelft (de Assendelverzeedijk) en liepen zelfs in Alkmaar kelders onder water.

De situatie veranderde toen het Noordzeekanaal werd aangelegd in 1876. En delen van het IJ werden ingepolderd. Toen waren de oude IJ-dijken geen zeedijk meer. Maar nog steeds kun je de dijken volgen als lange kronkelende linten langs oude dijkhuisjes en door het open polderlandschap. Met overal nog overblijfselen van oude dijkdoorbraken. Noord-Holland boven het Noordzeekanaal telt maar liefst zo’n 1.500 km dijk, gelijk aan de afstand Alkmaar-Madrid.

Lees de nieuwe uitgave van de Vrienden van de Hondsbossche: Het IJ Rond; geschiedenis van de oude zeedijken rond het IJ tot de opening van het Noordzeekanaal in 1876 door Diederik Aten en Paul Schevenhoven. 

Luister naar de podcast Langs de Oevers van het Oer-IJ.

Of beleef de dijken op de fiets.