Hogere waterschapsbelasting door toegenomen complexiteit
De uitvoering van taken door Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier kost structureel meer, en die kosten blijven stijgen. Ook als gevolg van grilliger weer door klimaatverandering met natte en droge extremen en ook door de uitbreiding en het complexer worden van de watertaken. Daarom is in het vorig jaar vastgestelde meerjarenperspectief een jaarlijkse stijging van belastingen voorzien. Deels om extra kosten te dekken, deels om de reserves aan te vullen. Voor het komend jaar geldt een gemiddelde verhoging van 8,7% voor inwoners en bedrijven in het beheergebied. Ons Algemeen Bestuur ging gisteren unaniem akkoord met de begroting van € 347 miljoen voor 2025.
Vanwege de extreem hoge energieprijzen in 2022 en extra hoge (energie)kosten door het kleddernatte najaar van 2023 heeft HHNK de reserves aangesproken. Portefeuillehouder Simon Ruiter: "Ons bestuur hecht grote waarde aan een robuuste financiële positie en dus moeten de reserves worden aangevuld. Afgelopen jaren konden we plotselinge tekorten probleemloos aanvullen uit de reserves; die buffer brengen we daarom graag weer snel op orde."
Schade wateroverlast
Het hoge water eind 2023/begin 2024 heeft voor flinke schade gezorgd aan de oevers van het IJsselmeer en Markermeer. Die schade is al deels hersteld in 2024 maar vergt ook komende jaren meer dan regulier onderhoud. Daarvoor is geld gereserveerd in de begroting. Ook de geïntensiveerde bestrijding van invasieve exoten vergt extra budget. En het hoogheemraadschap nam enkele extra gemalen in gebruik, zoals het gemaal Monnickendam en gemaal De Waardse Dijk, wat in combinatie met de extreme neerslag, resulteerde in extra energieverbruik en kosten.
Kaderrichtlijn Water
In 2027 moet Nederland voldoen aan de kaderrichtlijn water (KRW) en uit onderzoek blijkt dat slechts een klein deel van de wateren in beheer van HHNK aan de eisen voldoet. Dit ondanks de inzet op het maatregelenpakket 2022-2027 waarbij de nadruk ligt op ecologisch doelenbereik. Daaraan wordt bijvoorbeeld gewerkt met de aanleg van natuurvriendelijke oevers en uitbreiding van mogelijkheden voor vismigratie. Conform het KRW impulsprogramma 2024-2027 wordt gewerkt aan het doelbereik chemische stoffen. Dat betreft het verwijderen van microverontreiniging uit het rioolwater maar ook aanvullende monitoring. Onder meer daartoe hebben we een risicoanalyse op het gebied van vergunningen, toezicht en handhaving uitgevoerd.
Uitbreiding taken
Vanwege bijvoorbeeld de noodzaak tot het actualiseren van lozingsvergunningen voor probleemstoffen en het toezicht op aangescherpte milieuwetgeving, worden de taken van HHNK uitgebreid. En dat geldt niet alleen hier. Ook de invoering van de Wet open overheid en de Omgevingswet vergt meer capaciteit. Datagedreven werken kan daarbij helpen, maar ook daarvoor zijn mensen nodig. De invulling van vacatures is, net als bij andere organisaties, echter nog niet eenvoudig. In een enkel geval kunnen geplande projecten zelfs geen doorgang vinden vanwege personeelsgebrek.
Afscheid wegen
Het kleine verschil in begroting tussen 2024 en 2025 heeft deels te maken met het voorgenomen afscheid van de wegen; er werd naar gestreefd het proces per 1 januari 2025 af te ronden. Daarom is wegenbeheer en -onderhoud in de begroting voor 2025 niet meegenomen. Die verwachting is niet volledig uitgekomen, waardoor een deel van de wegenoverdracht niet vóór maar mogelijk ín 2025 zal plaatsvinden. Dit betekent dat HHNK komend jaar nog kosten zal maken voor wegenonderhoud. En dat betekent ook dat HHNK in de betreffende gemeenten toch nog wegenbetaling zal heffen aan inwoners. De hoogte daarvan zal later bekend worden.
Verhoging belasting
In 2025 en de volgende twee jaar blijft de waterschapsbelasting stijgen, zoals al is afgesproken in het meerjarenperspectief. Een gevolg van zowel inflatie als uitbreiding van de taken door een steeds complexere samenleving én klimaatverandering. Daarop moet worden geanticipeerd. En ook de gevolgen, zoals wateroverlast, brengen extra kosten met zich mee. De agrariërs worden dit jaar gespaard, de procesindustrie heeft te maken met de grootste stijging. Huishoudens gaan zo'n 10% meer betalen. Voor alleenstaande huurders betekent dat een stijging van € 1,50 per maand, voor meerpersoonshuishoudens met een duurdere woning gaat het om zo'n € 4,50 per maand.
Bevolkingsgroei
"We willen grote schommelingen in de belastingtarieven voorkomen en daarom kiezen we voor een geleidelijke stijging want de kosten zullen omhoog blijven gaan. De maatschappij gaat er niet eenvoudiger op worden in de komende tijd", aldus Simon Ruiter. Er zijn wel hoopvolle ontwikkelingen als het uitfaseren van de slibdrooginstallatie in Beverwijk waardoor het gasverbruik drastisch zal verminderen. Aan de andere kant kunnen zonneparken op rwzi's nu niet worden aangesloten vanwege congestie op het netwerk. "En dan speelt nog de noodzaak van groot onderhoud aan de rwzi's én de noodzaak van uitbreiding door de bevolkingsgroei."
