De ringslang in Hollands Noorderkwartier
Op verschillende plekken in ons waterrijke beheergebied leeft de ringslang. Als eter van muizen, visjes, amfibieën en insecten, en ook als prooi voor reigers, vossen, bunzings en egels heeft de ringslang een belangrijke rol in ons ecosysteem en de voedselketen. De ringslang is schuw en niet giftig dus zeker ongevaarlijk voor mensen.
Kwetsbare slang
Landelijk is de Ringslang een vrij zeldzame soort en is daarom opgenomen op de Rode Lijst – Kwetsbaar. Het koudbloedige dier heeft warmte nodig om actief te worden en warms zich 's ochtends graag in de zon aan het asfalt. Een gevaarlijke gewoonte; veel ringslangen komen aan hun einde als verkeerslachtoffer. Maar de kwetsbaarheid is ook een gevolg van de versnippering van zijn leefgebied.
Versterken van populaties
Zoals de kaart laat zien leven ter hoogte van de Zaanstreek, bij Marken en in de omgeving van Etersheim verschillende populaties die niet meer met elkaar in contact kunnen komen. Hierdoor is de kans op inteelt groot waardoor de ringslangen vatbaarder worden voor ziekten en aandoeningen. Via initiatieven van Ringslangenwerkgroepen en Natuurbeheerders wordt geprobeerd de populaties te versterken en samen te brengen.
Samenwerken voor bescherming
Doordat de ringslang in waterrijke gebieden leeft, en dijken een aanzienlijk deel van het leefgebied uitmaken, ziet HHNK in de bescherming van ringslangen ook een rol voor zichzelf. We werken samen met natuurbeheerders om de populaties samen te brengen, beperken schade aan het leefgebied en de leefgroepen tijdens dijkwerkzaamheden zoveel als mogelijk en leveren een bijdrage aan de aanleg van broedhopen en winterverblijfplaatsen.
Winterverblijven op de oeverdijk
De Markermeerdijken worden over een lengte van tientallen kilometers versterkt om het achterland te beschermen tegen overstromingen. De uitvoering van dit project gaat hand in hand met het versterken van de biodiversiteit. Zo ook in Hoorn. Daar is gekozen voor winterverblijven op het zand, dat nu de waterkering vormt. Samen met archeologen van de gemeente Hoorn hebben we op de oeverdijk winterverblijven voor ringslangen en ook broedplaatsen voor oeverzwaluwen gerealiseerd.
Hergebruik archeologische vondsten
Bijzonder in dit project is het hergebruik van oude steunstenen uit de 16e eeuw. Deze maakten ooit onderdeel uit van de Westerpoort en de versterking van de stad aan de zeezijde. Op de oeverdijk krijgen zij een nieuwe bestemming als bouwstenen van winterverblijven voor de ringslang. De kern bestaat uit kleine stenen die zijn gezeefd uit de nieuw aangebrachte grond. De ringslangen glijden tussen de kieren door en vinden zo hun weg naar het veiligste plekje. De buitenste laag bestaat uit de grotere stenen waaronder de oude stenen uit de stadsmuur. Op deze manier ontstaat een vorstvrije winterverblijfplaats voor ringslangen.
Lees ook het artikel over de herkomst van de stenen in Archeologie in West-Friesland.
Ringslangverblijven in de dijk
Op andere plekken zijn bij de versterking van de Markermeerdijken verblijven voor ringslangen in de dijk zelf gebouwd, zoals in de Uitdammerdijk. Met de stenen die al eerder de winterverblijven vormden, zijn nieuwe schuilplekken gebouwd.
