Baggerschouw

Wat is de baggerschouw?

Wanneer er veel bagger in de sloot ligt, kan er te weinig water worden aan- en afgevoerd. Elk jaar controleren we in een deel van ons gebied de sloten op diepte. Om de zeven jaar controleren we hetzelfde gebied opnieuw. Onderhoudsplichtigen van het betreffende deelgebied krijgen een aankondiging van de baggerschouw thuis gestuurd. Zij hebben dan een jaar de tijd om te kijken of er te veel bagger in de sloot zit en, als dat nodig is, de sloot te baggeren. Tijdens de baggerschouw wordt gecontroleerd of de sloten in het deelgebied diep genoeg zijn.

Wat is bagger?

Bagger is een laag modder op de bodem van sloten. Het ontstaat door geleidelijke sedimentatie van plantenresten (bijvoorbeeld ingewaaide boombladeren en afgestorven waterplanten) en klei- en zanddeeltjes.

Wat is baggeren?

Baggeren is het weghalen van bagger op de bodem van een sloot. Hierbij wordt alle bagger tot aan de natuurlijke ondergrond (de vaste harde bodem) van een sloot verwijderd.

Wat is de vaste bodem?

De vaste bodem is de natuurlijke ondergrond van de sloot.

Hoe bagger ik (de helft van) een sloot uit?

Het is belangrijk dat een sloot in zijn geheel uitgebaggerd wordt. Als de sloot voor de helft wordt uitgebaggerd, stroomt de achtergebleven slappe bagger terug naar de uitgebaggerde sloothelft. In veel gevallen zal de sloot nog steeds onvoldoende diep blijken te zijn. Het is voor een goede uitvoering van het baggeren daarom belangrijk dat de onderhoudsplichtigen van een sloot samenwerken en gezamenlijk de sloot (laten) uitbaggeren.

Het gaat hierbij om het verwijderen van bagger, de natuurlijke ondergrond (de vaste bodem) mag nooit worden aangetast. Als de vaste bodem te hoog ligt en de sloot daardoor niet kan voldoen aan de minimale afmeting dient alleen de aanwezige bagger te worden verwijderd.

Wij adviseren om bij de uitvoering van de baggerwerkzaamheden vanuit het midden van de sloot de bagger te verwijderen en iets (circa 5% van de slootbreedte aan beide kanten) van de kant af te blijven. Dit vanwege oeverstabiliteit en aanwezige natuurwaarden. De verwijderde bagger kan het beste, op meer dan een meter afstand van de sloot, op het maaiveld gedeponeerd worden om mogelijke terugloop van de bagger naar de sloot te vermijden. Duikers kunt u reinigen met waterdruk.

Moet ik een greppel baggeren?

In een greppel zit over het algemeen weinig bagger, maar een greppel kan wel verlanden. Indien u bent aangeschreven voor het baggeren van een greppel vragen wij u eigenlijk om de greppel goed uit te graven en weer te profileren, zodat verlanding wordt voorkomen.

Wanneer moet ik baggeren?

Er moet gebaggerd worden als een waterloop niet voldoet aan de minimale waterdiepte zoals hieronder is aangegeven voor zandgrond en kleigrond. Daarnaast moet voldoende bagger zijn om te kunnen verwijderen, dit wordt in onderstaande tabel aangegeven als minimaal verwijderbare baggerlaag. In veengebieden is de minimale waterdiepte en daarmee de noodzaak tot baggeren maatwerk. Als er gebaggerd moet worden, is dat inclusief het schonen van de duikers in de betreffende sloot. Duikers kunt u reinigen met waterdruk.

Het verwijderen van bagger tot ten minste 50 cm waterdiepte waar mogelijk, dat wil zeggen:

• Sloten in zand- en kleigrond dienen ten minste 20 cm dieper te worden gebaggerd dan de minimale waterdiepte. Op deze manier is er ruimte voor aangroei van bagger en voldoet de sloot de komende jaren doorgaans ook aan de minimaal benodigde waterdiepte. De vaste bodem mag nooit worden aangetast.
• Sloten in veengrond, nooit dieper baggeren dan 10 cm boven de vaste bodem. Ter voorkoming van versnelde veenafbraak moet in veenweide sloten altijd een laagje bagger achterblijven.

Hoe meet ik de baggerlaag in de sloot?

U kunt de baggerlaag opmeten met behulp van peilstok, meetlat, achterkant van een bezem of een hark. Om te bepalen hoeveel bagger er in de sloot zit, meet u eerst de diepte van het water. Dit is vanaf het wateroppervlak tot de bovenkant van de baggerlaag. U meet dit zoveel mogelijk in het midden van de sloot. Om vervolgens de baggerlaag op te meten, drukt u de peilstok/meetlat door tot de vaste bodem. Het verschil tussen de twee metingen is de dikte van de baggerlaag.

Meet ik ten opzichte van het zomer- of het winterpeil?

Als er een zomerpeil en een winterpeil is, wordt de minimale waterdiepte gemeten vanaf het zomerpeil.

Weg- en dijksloten (uitzondering)

Weg- en dijksloten zijn vastgelegd in de legger wateren. Indien een sloot in de legger is benoemd als wegsloot of dijksloot, dient de eigenaar van het wegperceel of dijkperceel de sloot geheel te baggeren.

Vervuilde/verontreinigde bagger

In de bagger kan zwerfvuil terecht zijn gekomen. Daarnaast kan de bagger ook verontreinigd zijn met bijvoorbeeld zware metalen als koper, lood, zink of bestrijdingsmiddelen. Indien u het vermoeden heeft dat de bagger in de sloot verontreinigd is, kunt u dit laten onderzoeken. Als blijkt dat de bagger inderdaad verontreinigd is, worden de kosten van de bemonstering en de extra kosten met betrekking tot de afvoer van de verontreinigde bagger door het hoogheemraadschap vergoed.

In welke periode mag ik baggeren?

De beste periode om te baggeren is buiten het broedseizoen. Voor het broedseizoen geldt de periode 15 maart tot 15 juli. De werkzaamheden kunnen dus jaarrond uitgevoerd worden, behalve tussen 15 maart en 15 juli. Komen er juridisch beschermde soorten voor in de sloot? Neem dan contact op met een ecologisch deskundige om een geschikte periode voor de baggerwerkzaamheden te bepalen.

Ik heb een vooraankondiging gehad.

HHNK stuurt, voordat een baggerschouw van start gaat, een vooraankondiging naar onderhoudsplichtigen. In de vooraankondigingen geven wij aan wanneer de sloten worden gecontroleerd op diepte. We geven ook aan waar u kunt opzoeken welke sloten er worden gecontroleerd.

Ik heb een voornemen tot bestuursdwang ontvangen.

Als uit de baggerschouw blijkt dat een sloot waarvoor u onderhoudsplichtig bent niet voldoet aan de minimale diepte, ontvangt u een voornemen tot bestuursdwang. In de voornemen tot bestuursdwang verzoeken wij u om de sloot uit te baggeren voor een aangegeven datum. U krijgt hier ruim de tijd voor. Na deze datum controleren wij de sloot opnieuw. In de voornemen tot bestuursdwang staat aangegeven om welke sloot het precies gaat.

Ik heb een bestuursdwangbeschikking ontvangen.

Als blijkt dat de sloot waarvoor u onderhoudsplichtig bent na de aangegeven datum in de brief (voornemen tot bestuursdwang) nog niet voldoet aan de juiste diepte, ontvangt u een bestuursdwangbeschikking. In de bestuursdwangbeschikking verzoeken wij u nogmaals om de sloot uit te baggeren voor een aangegeven datum. Na deze datum controleren wij de sloot opnieuw.

Wat als de werkzaamheden na de in de bestuursdwangbeschikking genoemde datum nog niet zijn uitgevoerd?

Mocht blijken dat de sloot na de in de bestuursdwangbeschikking genoemde datum nog niet op diepte is, dan nemen wij contact op met de onderhoudsplichtige. Uiteindelijk kunnen we de werkzaamheden (laten) uitvoeren op kosten van de onderhoudsplichtige. Deze kosten zijn aanzienlijk hoger dan wanneer de onderhoudsplichtige zelf de sloot op de juiste diepte brengt of laat brengen. Als waterbeheerder zijn wij namelijk verplicht om behalve het baggeren ook waterbodemonderzoek te laten uitvoeren, terwijl dat voor particulieren of een agrariër meestal niet geldt. Een dergelijk onderzoek kost minimaal € 1.500. Hierbij brengen wij € 150 extra administratiekosten in rekening en kunnen we een boete opleggen tussen de € 100 en € 300.