Aquathermie

Aquathermie is de verzamelnaam voor duurzaam verwarmen en koelen met water. Het gaat om Thermische Energie uit Oppervlaktewater (TEO) of uit Afvalwater (TEA). We gebruiken de warmte uit het oppervlaktewater of afvalwater en laten kouder water terugstromen in het watersysteem of de riolering.

Aquathermie wordt meer en meer gezien als een duurzaam alternatief voor aardgas. De techniek staat steeds prominenter in de schijnwerpers. HHNK wil als waterbeheerder aquathermieprojecten met warmte uit oppervlakte- en afvalwater dan ook graag stimuleren.

TEO maakt het mogelijk om warmte of koude uit plassen en water te benutten. TEA maakt gebruik van de warmte uit het riool, rioolgemalen, persleidingen en rioolwaterzuiveringen. In beide gevallen wordt hernieuwbare warmte en/of koude uit water onttrokken.

Hoe werkt aquathermie?

Warmte wordt uit water gewonnen met een warmtewisselaar. De warmte wordt opgewaardeerd met een warmtepomp tot een bruikbare temperatuur voor de verwarming van woningen en gebouwen. Dat kan met een collectieve of individuele warmtepomp waarvoor elektriciteit nodig is. Warmte wordt getransporteerd via een warmtenet.

TEO wordt vaak gecombineerd met warmte- en koudeopslag (WKO). Zo wordt warm water in de zomer opgeslagen voor gebruik in de winter. In deze periode is de oppervlaktewatertemperatuur te laag voor warmtewinning. Een extra voordeel van een WKO is dat een woning behalve verwarmd, ook gekoeld kan worden. Bij TEA blijven de watertemperaturen in de winter relatief hoog, waardoor toepassing van een WKO niet altijd nodig is.

Voordelen

Aquathermie heeft diverse voordelen. Te beginnen met de energiebalans. Aquathermie levert vier keer zoveel energie op als er nodig is om de warmte te winnen. Daarmee 'verdien' je dus energie.

Behalve voor de energiebalans, heeft aquathermie ook voordelen voor de waterkwaliteit. Met deze techniek kunnen doodlopende sloten niet alleen stromend worden, maar ook koeler. Ook komt er meer zuurstof in het water, waardoor blauwalg minder kans krijgt. Verkoeling van het oppervlaktewater in de zomer is ook in algemene zin gunstig voor de waterkwaliteit. Tot slot is aquathermie ook nog eens heel makkelijk ruimtelijk in te passen.

Dit verklaart de toenemende populariteit van deze warmtebron bij gemeenten, projectontwikkelaars, energiecoöperaties en waterschappen. Vanwege de positieve gevolgen voor de waterkwaliteit en het algemene maatschappelijke belang, ondersteunt HHNK daarom actief aquathermie-initiatieven met kennis en advies.  

Hoe kan HHNK u helpen?

We hebben een viewer ontwikkeld, waarmee u zelf kunt ontdekken hoeveel warmte er in uw buurt uit water is te halen. Bovendien adviseren we gemeenten over aquathermie in de warmtetransitie. Ook projectontwikkelaars en energiecoöperaties kunnen bij ons terecht voor advies en ondersteuning op maat. Regelmatig maken we een gerichte quickscan voor een wijk of een nieuwbouwlocatie.

Het is ook belangrijk om te weten wat de gevolgen van aquathermie zijn voor het waterleven. Door de relatieve nieuwheid van de techniek, is daar nog niet alles over bekend. We doen daarom onderzoek naar de gevolgen van aquathermie op de waterkwaliteit en ecologie.

Viewer

HHNK heeft deze viewer ontwikkeld samen met de provincie Noord-Holland, het Waterschap AGV en het Hoogheemraadschap van Rijnland. Door deze samenwerking bevat de viewer enorm veel informatie die voor de toepassing van aquathermie relevant is. Zo heeft HHNK gegevens aangeleverd over het watersysteem en het afvalwater. De provincie heeft bovendien informatie over onder meer bouwjaar, energielabels, nieuwbouwplannen en woningdichtheden. De viewer bevat tot slot een analysetool waarmee is te zien of er voldoende warmte uit water beschikbaar is voor een geselecteerde locatie. 

Viewer aquathermie

Voorbeeldprojecten

• HHNK heeft onlangs meegewerkt aan de ontwikkeling van de Zaanse Helden in Zaandam. Dit appartementencomplex zal volledig op aquathermie uit de Zaan verwarmd worden. 
• Ook in het Holenkwartier in Hoorn wordt nu aquathermie aangelegd. 

Meer informatie

Voor veelgestelde vragen en meer inhoudelijke informatie over aquathermie verwijzen wij graag door naar de website van het Netwerk Aquathermie.