Maaien van waterlopen (sloten en vaarten)

Waarom wordt er gemaaid?

Om wateroverlast en watertekort (bij droogte) te vermijden maaien we waterplanten en riet uit onze 6.000 kilometer aan sloten. Het water stroomt dan beter door en komt via gemalen uiteindelijk in de zee terecht. Zo houden we Noord-Holland waterveilig.

Hoe wordt er gemaaid?

We houden bij het maaien rekening met de ecologie. Waterplanten zijn belangrijk voor de waterkwaliteit. Ze houden de bodem en zwevende deeltjes vast, ze nemen licht en voedingsstoffen op en gaan daarmee de strijd aan met (blauw)algen. Ook hebben ze een positief effect op de biodiversiteit. In zijn algemeenheid geldt: hoe meer soorten, hoe beter de kwaliteit van het water.

Maar waterplanten die in de bodem wortelen en groeien tot aan het wateroppervlak kunnen ook overlast veroorzaken. Bij veel regen houden ze het water vast waardoor dit niet meer bij de gemalen kan komen. Waterrecreanten hebben er last van omdat varen en zwemmen moeilijker wordt. Wij zijn niet alleen verantwoordelijk voor de waterkwantiteit, maar ook voor de waterkwaliteit. Daarom maaien we vooral het diepere middengedeelte van de sloot; de begroeiing aan de zijkanten van de sloot en in de berm laten we staan. Hier vinden dieren een schuilplaats en omdat het aan de zijkanten ondieper is kunnen hier (ondergedoken) waterplanten en riet een kans krijgen om te groeien. Door de natuur meer de ruimte te geven aan de oever, verbetert de ecologie en daarmee de kwaliteit van het oppervlaktewater.

Wanneer wordt er gemaaid?

De maaiboot komt, waar nodig, twee keer per jaar langs. Om rekening te houden met het vogelbroedseizoen beginnen we zo laat mogelijk met maaien en houden we ons aan de 'Gedragscode Wet natuurbescherming voor waterschappen'. Van half juni tot 1 augustus maaien we alleen daar waar de doorstroming in het geding komt. Deze maaironde is er vooral op gericht om het middendeel van de sloot vrij van plantengroei te houden. Aan de zijkanten laten we waterplanten zo veel mogelijk staan. Dat zijn de plaatsen waar kleine visjes en kevertjes zich schuil houden, en die willen we zo min mogelijk verstoren.

In september/oktober is de tweede maaironde. In deze tijd is de ecologie minder gevoelig voor verstoring en maaien we intensiever. We maken het water dan klaar voor de winter, het regent dan meer, dus moeten we extra veel water kunnen afvoeren.

Vissen

De onderhoudswerkzaamheden, veelal met maaiboten, zorgen ervoor dat de bodem wordt omgewoeld en bodemmateriaal begint te zweven. Het water is dan bruin/grijs van kleur. Onze adviseur visstandbeheer en vismigratie Rik Beentjes legt uit: "Door het omwoelen nemen de bacteriën het zuurstof massaal op wat in het zwevende bodemmateriaal zit. Hierdoor ontstaat er een tijdelijk zuurstoftekort in de sloot. Vooral vissen hebben daar soms zichtbaar last van. Ze komen naar de oppervlakte en happen naar zuurstof. Soms betekent dat helaas dat dieren tijdelijk verlamd raken door gebrek aan zuurstof of doodgaan als ze geraakt worden door de maaibalk. Het roeren van de bodem bij maaiwerkzaamheden is helaas niet altijd te voorkomen en we proberen dit tot een minimum te beperken." Vissterfte proberen we uiteraard te voorkomen.

Na afloop van de werkzaamheden slaan de zwevende delen weer neer, vermindert de activiteit van de bacteriën en komt er weer meer zuurstof beschikbaar voor de vissen. Goed nieuws. Rik Beentjes: "Na verloop van tijd zien we dat veel vissen zich dan herstellen en weg kunnen zwemmen. Het is natuurlijk een vervelend gezicht, die drijvende vissen, maar een gezond watersysteem herstelt meestal weer snel van het maaiwerk. Bijzonder genoeg trekt een omgewoelde bodem vaak juist weer vissen aan en in de meeste gevallen worden na de ingreep snel weer vissen waargenomen."

Melden

Ziet u na maaiwerkzaamheden dode vissen, of denkt u dat de vissen dood zijn, laat ze dan liggen en bel ons op 072 582 8282. Wij gaan naar de sloot toe om de situatie van de vis te onderzoeken en om eventuele dode vissen weg te halen.

In dit filmpje over de najaarsschouw leggen we uit hoe je verantwoord waterplanten kunt maaien: